2023-7
Achterkant
Zij die er niet meer waren, waren er weer
Het noemen van de naam. Het opsteken van de kaars. Het leggen van een bloem. Het mee naar huis nemen van het kruisje dat in de kerk hing met de naam of de steen met de naam: het hoort allemaal bij de herdenkingsbijeenkomsten.
Allerzielen is voor katholieken daar de vaste dag voor. Zij nodigen de mensen uit die in het voorbije jaar naar de kerk kwamen om afscheid te nemen van een naaste. In de protestantse kerken zijn de laatste zondag van het kerkelijk jaar of de laatste dag van het kalenderjaar de vaste dagen.
In verpleeg- en verzorgingshuizen vinden deze bijeenkomsten soms meerdere keren per jaar plaats. Ook steeds meer uitvaartondernemers organiseren herdenkingsbijeenkomsten. De belangstelling voor de niet kerkgebonden samenkomsten is groeiend. Niet alleen aula’s van crematoria, maar ook de kerkhoven zelf zijn de samenkomstplaatsen.
In 2022 was ik op een zondagmiddag uitgenodigd om enkele woorden te spreken in een dorpskerk waar de uitvaartondernemer de bijeenkomst organiseerde. Opvallend was dat niet alleen de namen werden genoemd, maar dat er bij iedere naam een korte schets van de overledene was. Meestal niet meer dan drie regels. Vaak waren die afkomstig van de rouwbrief of het gedachtenisprentje.
Ik kende geen van hen, maar het was alsof er een stoet door de dorpsstraat trok waarin je al die mensen voor je zag. Zij die er niet meer waren, waren er weer. We waren even in de tijdloze eeuwigheid.
Op sommige bijeenkomsten worden er ook kaarsen aangestoken voor hen aan wie niemand denkt en voor de slachtoffers van geweld en oorlog. We denken niet alleen aan Oekraïne, aan hen die in de zee verdwijnen, maar aan allen die een kind, een ouder, een partner, een zus, broer of vriend of vriendin hebben verloren.
Door dit te doen maken we onze eigen kring even groter en verbinden ons met de bredere wereld. Niet het noemen van de naam doet pijn, maar juist het niet noemen.
Wat zijn uw ervaringen?
Marinus van den Berg; E-mail: mjvdb@planet.nl