In dit 100e levensjaar van ons blad willen we een aantal andere ‘eeuwelingen’ in beeld brengen. Deze eerste keer geen organisatie of persoon, maar een stadswijk: Heerlerbaan, aan de zuidkant van Heerlen. Tussen 2016 en 2018 vierden in deze wijk verschillende organisaties hun 100-jarig bestaan; in 1917 werd de St. Josephkerk ingewijd, het Ceciliakoor opgericht en de voetbalclub RKHBS. Een jaar later kwam daar harmonie St. Joseph bij (nu Koninklijke Harmonie Heerlen) en Woningvereniging Heerlerbaan (thans Weller).

Binnen de harmonie ontstond de gedachte om het eigen eeuwfeest te vieren samen met de andere feestelingen en om er ook andere verenigingen, organisaties en buurtbewoners bij te betrekken. Men koos niet voor een eenmalig feestweekend, maar voor een reeks van activiteiten onder de titel ‘H100’ (Heerlerbaan 100). Alles kon daar een plek krijgen dat een impuls kon geven aan het samenleven van mensen in de wijk, inclusief natuur en cultuur.

Terug in de geschiedenis
Oorspronkelijk bestond dit deel van Heerlen slechts uit een lange weg (Romeinse heerbaan van Trier via Aken en Heerlen naar Xanten) met wat lintbebouwing en verspreid in het veld enkele boerderijen. De opkomst van de mijnen in de Oostelijke Mijnstreek zorgde voor meer bebouwing rond deze Heerbaan. Een eeuw geleden werd een kerk gebouwd, plus een school, een patronaat en een zusterklooster. Er kwamen verenigingen die sterk verbonden waren met de katholieke kerk. Zo ontstond de Heerlerbaan: een homogene gemeenschap met een grote sociale cohesie.

Kijken we nu, honderd jaar later, naar de wijk, dan zien we vooral diversiteit en vele culturen. Het grootste verschil is de schaalvergroting: Heerlerbaan telt nu 10.000 inwoners. Alle problemen die ontstaan waar veel mensen dicht op elkaar wonen, maken een wijk al gauw tot een ‘probleemwijk’ waar professionals en officiële instanties de handen vol aan hebben. Dan wordt vooral naar de tekortkomingen in wijken gekeken en niet naar de aanwezige kansen en mogelijkheden. De jubileumwerkgroep wilde vanuit een positieve kijk op de gemeenschap te werk gaan: mensen verbinden en in hun kracht zetten. Men ging kleine en grotere activiteiten organiseren voor en door de wijk zelf die iets duurzaams tot stand zouden brengen. Dat kon alleen door een breed draagvlak te creëren: mensen verzamelen en partners zoeken.

‘Wild breien’

Bert Bremen speelde vanaf het begin een belangrijke rol. Hij vertelt: “Er waren al enkele ideeën die als ankerpunten dienden: een eigentijdse opvoering van Jesus Christ Superstar; een wijkboek maken; een nieuwe opzet van de zieltogende jaarlijkse braderie, samenwerking met Cultura Nova (een groot jaarlijks cultureel festival in Heerlen); en ‘iets doen’ bij de afronding van de grote renovatie van de vijf hoge flatgebouwen aan de rand van de wijk. Daaromheen was van alles mogelijk. Verenigingen, buurtbewoners, scholen en organisaties werden uitgenodigd, uitgedaagd zelfs, om ideeën aan te leveren en uit te werken. Alles was goed, als het maar mensen bijeen bracht. Naast enkele grote projecten, zoals ook een grote lichtjesoptocht, waren er ook kleine projecten, waarvan ik ‘wild breien’ wel heel bijzonder vond. Onder leiding van enkele enthousiaste dames gingen mensen zoveel mogelijk lapjes breien, die over de hele Heerlerbaan verspreid werden: aan lantaarnpalen, in en om bomen, aan gebouwen enz. Een fleurig gezicht, maar vooral leverde het veel bijzondere ontmoetingen op.
Ook bijzonder was de aandacht voor de architectuur van de Heerlerbaan. Naast een wandelroute langs bijzondere gebouwen werd aan de jeugd van een middelbare school gevraagd naar hun ideeën over hoe de toekomstige Heerlerbaan eruit zou moeten zien. Alle derdejaars lieten hun creativiteit de vrije loop; zes winnende ideeën werden uitgewerkt en gepresenteerd aan een breed publiek. Ze zijn te zien op de website www.Heerlerbaan100.nl.”

Vredesduif Vanuit de St.-Andreasparochie in deze wijk werd in de Vredesweek het jaarlijkse ‘vredesduifje’ uitgereikt aan Bert Bremen. In zijn dankwoord zei hij zich niet bewust te zijn, iets voor de vrede gedaan te hebben. Maar wie mensen weet te verbinden, zoals H100 dat dit jaar heeft gedaan, zorgt voor vrede onder mensen. Berts religieuze inspiratiebron is het evangelie: een blijde boodschap, een boodschap van hoop. Het is zijn passie om mensen bij elkaar brengen; talenten en capaciteiten in de wijk naar boven halen. Het mooie van dit ‘eeuwfeest’ is, dat het is gelukt om mensen mee te krijgen. Een 100 jaar oude woonwijk is herboren!