2020-8
Clemensminiaturen
De tweede stichter
De H. Clemens Maria Hofbauer (1751-1820) is redemptorist én ‘patroon van hopeloze zaken’. Dit jaar gedenken we zijn 200e sterfdag. In acht miniatuurtjes behandelen we evenzovele aspecten van zijn boeiende en inspirerende leven. Deze laatste keer over zijn relatie met zijn medebroeders redemptoristen.
Clemens M. Hofbauer wordt vaak de ‘tweede stichter van de congregatie’ genoemd. Ruim 50 jaar na de stichting van de redemptoristen door Alfonsus Maria de Liguori, trad Clemens tot de congregatie toe. Hij was de eerste niet-Italiaanse redemptorist. Na zijn priesterwijding kreeg hij de opdracht om de congregatie buiten Italië verder uit te breiden. Dat werd deels ingegeven door de moeilijkheden die de redemptoristen in Italië zelf ondervonden, vooral in het zuiden.
De relatie van Clemens met zijn Italiaanse medebroeders is altijd zeer moeizaam geweest. Dat was vooral ingegeven door de grote culturele verschillen tussen de Zuid-Europese en de meer Duitse mentaliteit. Daarnaast was er vanuit Italië weinig begrip en inzicht in andere politieke omstandigheden en leefgewoontes van de mensen ‘ten noorden van de Alpen’.
Clemens heeft de ‘eerste stichter’ Alfonsus zelf nooit in levenden lijve ontmoet. Maar via zijn geschriften had hij grote bewondering voor hem en zijn pastorale opvattingen. Die hadden hem ook op het spoor van de redemptoristen gezet, toen hij een keer in Rome was. Clemens heeft steeds in de geest van Alfonsus gewerkt. Van het weinige geld dat hij ter beschikking had, stuurde hij regelmatig bijdragen voor het proces ten behoeve van de zaligverklaring van Alfonsus. Ook liet hij boeken van Alfonsus in het Tsjechisch vertalen.
Alfonsus kwam uit adellijke kringen en had daardoor steeds een makkelijke ingang bij de machthebbers in het koninkrijk van Napels voor zijn wensen en ideeën. Clemens moest het hebben van zijn charisma en reputatie als hij bij de autoriteiten iets gedaan wilde krijgen. Hij heeft de erkenning van zijn congregatie in Oostenrijk net niet meegemaakt. Enkele dagen na zijn dood op 15 maart 1820 werd deze erkenning verleend. Een persoonlijke erkenning voor zijn invloed op het sociale en politieke leven in Wenen kreeg Clemens Maria Hofbauer toen hij in 1914 patroon van de stad Wenen werd verklaard.
Jelle Wind