Er zijn redemptoristen, vooral in Oost-Europa, die tot de oosters-orthodoxe ritus horen. Zij vierden op 17 april j.l. de 150e geboortedag van een Vlaamse medebroeder, Achiel Delaere. Waarom? Omdat zij hem als hun stichter beschouwen. Hoezo?

Het begon allemaal in 1899, toen een 31-jarige Belgische redemptorist naar Canada trok om daar onder emigranten pastoraal werk te doen. Rond de eeuwwisseling ontvluchtten met name Oost-Europeanen massaal de armoede om in een voor hen volstrekt ‘nieuwe wereld’ een bestaan op te bouwen. Ze raakten cultureel en religieus ontworteld. De redemptoristen zagen het als hun missie om deze ‘meest verlatenen’ nabij te zijn. Pater Achiel vatte zijn taak heel radicaal op en wilde hun taal leren spreken. Hij leerde eerst – bij vergissing – Slowaaks en daarna Pools, maar ontdekte dat de méést verlatenen in Canada de emigranten waren uit de Oekraïne. Die hadden niet alleen hun eigen taal, maar ook hun liturgie in de Slavische ritus en voor beiden was geheel geen aandacht. Zij hadden geen eigen priesters die de vieringen konden verzorgen in hun vertrouwde oosterse ritus; ze waren zonder enige pastorale zorg. Dat deed pater Delaere besluiten om zelf die oosterse ritus aan te leren plus nog eens twee vreemde talen. ‘Rome’ stemde daarmee in, maar wel op voorwaarde dat hij niet langer de H.Mis zou doen in de ‘gewone’ Latijnse ritus zoals hij en wij die kennen. Dat was voor hem een groot offer, want het vertrouwde misboek en brevier moest hij vergeten en zich helemaal toeleggen op de goede uitspraken en juiste handelingen die bij de oosterse ritus horen. Op 26 september 1906 vierde hij voor het eerst de ‘Heilige Liturgie’ in de Byzantijnse ritus. Voor de hele congregatie was dit achteraf gezien een belangrijk moment, want sinds de stichting door St. Alfonsus in 1732 waren de redemptoristen al veel landsgrenzen overgestoken: vanuit Italië de Alpen over en een eeuw later de Atlantische Oceaan over, maar nu ook de scheidslijn tussen westerse en oosterse kerken. Korte tijd later voegden zich nog drie Belgische redemptoristen bij pater Achiel in Canada om zorg te dragen voor deze emigranten uit de Oekraïne. Toen metropoliet Sheptytsky, hoofd van de Oekraïense kerk, in 1910 een bezoek bracht aan Canada, raakte hij diep onder de indruk van het werk van deze Belgische paters en hij vroeg toen aan de generaal overste van de redemptoristen om ook in de Oekraïne zelf een klooster te stichten. Pater Achiel ging op bezoek in de Oekraïne en ondersteunde toen dit verzoek van ganser harte. Dat overtuigde het hoofdbestuur van de redemptoristen en zo werd op 21 augustus 1913 het eerste klooster in de Oekraïne geopend. Dankzij vele roepingen kon al in 1921 een eigen vice-provincie worden gesticht, en geïnspireerd door de Belgische redemptoristen, werd al in datzelfde jaar een vice-provincie in de oosterse ritus in het huidige Slowakije opgericht (in Michalovce). Inmiddels zijn er ook redemptoristen in de Chaldeeuwe ritus (Irak), Syro-Malabaarse ritus (India) en de Maronitische ritus (Libanon).

Dat alles is begonnen met een Vlaamse redemptorist die binnen de congregatie als eerste een brug wist te bouwen naar de meest verlatenen die hun christelijk geloof belijden volgens de Oosterse traditie. Toen pater Achiel Delaere op 12 juli 1939 in Yorkton overleed, zei men tijdens de begrafenis: “Pater Delaere zal voortaan herinnerd worden als de grootste Belgische redemptorist en wij hopen dat wij in hem een grote voorspreker hebben in de hemel voor de Oekraïense bevolking.”