Het blijft een mysterie; de aankondiging van de engel Gabriël aan Maria met de woorden: ‘Gegroet Maria, je bent begenadigd, de Heer is met je’. Deze woorden uit het Lucasevangelie hebben door de eeuwen heen schilders geïnspireerd om dit wonderlijke moment uit het leven van Maria af te beelden. De wijze waarop Henri Tanner deze scène schildert, laat zien hoe het hem heeft geraakt.
Henri Ossawa Tanner werd in 1859 geboren in Pittsburgh (VS) uit ouders met Afrikaanse roots. Zijn vader, bisschop in de Afrikaans-Amerikaanse methodistenkerk, gaf hem de naam Ossawa mee als herinnering aan de strijd rond de stad Osawatomie, waar voor- en tegenstanders van de slavernij hevig tegen elkaar streden. Toen Henry in 1891 naar Parijs verhuisde, werd hij als kleurling zonder meer geaccepteerd. Maar toch waren strijd, donkere tijden, hoop en vertrouwen thema’s in zijn werk waarbij het Oude en Nieuwe Testament zijn inspiratiebronnen waren.
Nu ik dit schrijf, half oktober, is Advent nog ver weg. Of toch niet … ? Die donkere tijd waarin mensen uitkijken naar licht en verlichting. Want leven niet ontelbare mensen op dit moment met gevoelens tussen wanhoop en hoop om in het dagelijkse leven het hoofd boven water te kunnen houden? Leven niet heel veel mensen in oorlogsgebieden met gevoelens van angst om dierbaren te verliezen door raketinslagen? En toch proberen ze het vertrouwen te bewaren dat er ééns vrede zal komen in hun land.

Henri Ossawa Tanner schildert niet een ons vertrouwde afbeelding van het bezoek van de engel aan Maria; een eenvoudige vrouw zit op de rand van haar bed en is alleen, misschien heel erg alleen. De soberheid van de omgeving doet vermoeden dat ze afgesloten is van zowel het dagelijkse leven alsook van mensen om haar heen. Het lijkt een uithouden in eenzaamheid. Dan is er plots een licht, een perspectief. Wat dit perspectief inhoudt, is niet duidelijk, maar dát het er is en dat de vrouw het perspectief ziet en toelaat, dat is belangrijk.
Ook voor ons in deze tijd komt het erop aan dat we kunnen uithouden en wachten. Dat we het verlangen dat we voor alles een onmiddellijke oplossing hebben, iets naar achteren kunnen schuiven. Wachten en uithouden, proberen om de zwaarte van het dagelijkse leven te dragen, samen. En tegelijk waakzaam blijven voor momenten waarop ons perspectief wordt aangereikt. Ondanks alles durven geloven dat mensen elkaar eens redden in ‘Gods naam’.